دکتر سهیلا طاهری

هیپرپیگمانتاسیون پوست برای افراد آزاردهنده است. یک روز پوست تمیز و براق بوده و اکنون تیره شده است. هیپرپیگمانتسیون با ملاسما (لک حاملگی) تفاوت هایی دارد.
پوست انسان سرشار از ملانین است. ملانین رنگدانه ای است که رنگ پوست را ایجاد می کند. ملانین در سلول های رنگدانه ساز تولید می شود که در لایه تحتانی پوست قرار دارند. فعالیت بیش از حد این سلول ها منجر به تولید زیاد ملانین می شود و این مسأله منجر به هیپرپیگمانتاسیون می شود که لکه های تیره ای در پوست ایجاد می کند. عامل اصلی تولید بیش از حد ملانین تماس با نور آفتاب است که اهمیت استفاده از ضد آفتاب را نشان می دهد. داروهایی مثل داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد مالاریا هم باعث تولید بیش از حد ملانین و تیره شدن رنگ پوست می شوند. هر التهابی در سطح پوست مثل زخم یا آکنه هم می تواند منجر هیپرپیگمانتاسیون شود که این مورد در پوست های تیره بارزتر است.
ملاسما هم مثل هیپرپیگمانتاسیون ناشی از تولید بیش از حد ملانین است و وجه تمایز این دو در علت ایجاد آن است که در ملاسما هورمون ها عامل اصلی هستند. در واقع استروژن باعث ایجاد ملاسما می شود به همین دلیل 90 درصد بیماران، خانم هستند. ملاسما در حاملگی و هر عامل دیگری که منجر به تغییر سطح هورمون های بدن شود ایجاد می شود مثل استفاده از قرص های ضد بارداری.
پزشکان به راحتی با معاینه ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون را تشخیص می دهند. ملاسما معمولا قرینه است و در دو طرف پیشانی، سر بینی، گونه ها و چانه دیده می شود.
ملاسما با نور آفتاب و گرما تشدید می شود. هر دوی این شرایط با درمان بهتر می شوند هر چند درمان کامل اغلب ممکن نیست. درمان در هر دو مورد یکسان است. ملاسما مقاوم تر است. ملاسمای ناشی از حاملگی یا زایمان اغلب بهبود می یابد. اگر ملاسما ناشی از مصرف قرص ضدبارداری باشد با تغییر نوع قرص یا تغییر روش ضد بارداری که استروژن کمتری داشته باشد می توان به بهبود کمک کرد.

درمان:
1-داروهای موضعی عمدتا حاوی ترکیبات مهارکننده تولید پیگمان می باشد. مثل کوجیک اسید، آزلائیک اسید، هیدروکینون و ...
2- پلینیگ شیمیایی: در داخل مطب انجام می شود. ترکیباتی مثل آزلائیک اسید، آلفا هیدروکسی اسید و ... به کار برده می شود که با فعال کردن تیروزیناز (آنزیم مهارکننده تولید ملانین) باعث بهبود ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون می شود.
3-لیزر: لیزر فرکشنال Co2 و کیو سوئیچ
4- مزوتراپی با داروهای خاص
5- مزونیدلینگ که مزوتراپی با استفاده از میکرونیدلینگ است.
6- میکرودرم ابریژن